Từ lâu, giá đỗ được xem là một món ăn phổ biến trong các bữa cơm gia đình, bởi đây là nguồn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng và cũng dễ làm. Ở Trường Sa, giá đỗ là một trong những thực phẩm tươi sống quan trọng góp phần cung cấp dinh dưỡng cho các chiến sĩ hải quân. Tuy nhiên, trong điều kiện khá khắc nghiệt nơi hải đảo thì các chiến sĩ làm món giá đỗ như thế nào? Để giải đáp câu hỏi này, chúng tôi đã theo chân chiến sĩ Chu Văn Khiêm, đang công tác ở Trung tâm Trinh sát tại đảo Nam Yết (huyện đảo Trường Sa).
Vào đầu năm 2013, trong chuyến đi cùng với Đoàn công tác của Bộ Tư lệnh Hải quân Vùng 4 ra đảo Nam Yết, chúng tôi có dịp thưởng thức món giá đỗ xào. Nhìn bề ngoài, giá đỗ có màu sắc không bắt mắt như loại giá đỗ trên đất liền nhưng khi dùng thử thì nó giòn hơn, ngọt hơn. Theo lời các chiến sĩ hải quân, giá đỗ là đặc sản ở Trường Sa, bởi hầu hết trong các bữa ăn của các chiến sĩ ở đảo chìm, đảo nổi đều có món này, đặc biệt là ai cũng biết làm. Cách làm giá đỗ ở Trường Sa tuy có khác so với đất liền nhưng cũng khá đơn giản.
Anh Chu Văn Khiêm đang rãi đậu xanh lên bao bố.
Anh Chu Văn Khiêm cho biết: Tôi mới ra đảo công tác được vài tháng nhưng đến nay đã thạo cách làm giá đỗ, do các anh ra đây công tác trước truyền lại. Làm giá đỗ ở Trường Sa khác hơn so với ở đất liền là mình ủ hạt đậu trong cát cho đến khi nó nẩy mầm. Cách làm cũng khá đơn giản nhưng phải chú ý một vài công đoạn. Trước tiên chúng tôi rửa sạch và ngâm đậu xanh khoảng một đêm. Kế đến chúng tôi tìm nơi đất cát sạch (chú ý là chọn nơi ít người lui tới để tránh bị dẫm phải), đào sâu xuống khoảng 5cm, trải bao bố xuống và rãi đậu đã ngâm trước đó lên. Khi đã rãi đậu đều trên bao xong thì phủ lên một lớp cát, lớp cát này không được quá dày nhưng cũng không quá mỏng để đảm bảo hạt đậu có môi trường ẩm tốt, và tưới nước ngọt lên. Thời gian từ lúc ủ đậu đến thu hoạch giá đỗ là 3 ngày.
Thu hoạch giá đỗ.
Thạc sĩ bác sĩ Dương Quang Hiến - Trưởng Bệnh xá đảo Nam Yết cho biết: Trong điều kiện thiếu thốn các thực phẩm tươi sống, ngoài các loại rau được trồng ngay trên đảo thì giá đỗ là món ăn được được xem là quan trọng để góp phần bổ sung nguồn dinh dưỡng cho các chiến sĩ. Chúng tôi yêu cầu bộ phận phụ trách bếp ăn chế biến các món ăn lấy nguyên liệu từ giá đỗ ít nhất 3 lần/tuần. Theo các chuyên gia về dinh dưỡng cũng như một số tài liệu về y học cho rằng, giá đỗ có tính mát, vị ngọt, chứa hàm lượng cao protein, nhiều vitamin A, C, E, acid folic, enzyme. Vì thế nó không những là món ăn ngon miệng mà còn có tác dụng về mặt y học, chữa một số loại bệnh. Giá đỗ thường được dùng như bài thuốc cho người bị viêm thanh quản, đái tháo đường, bệnh tim mạch, cholesterol trong máu cao, đặc biệt là trong giá đỗ có chứa chất enzyme, giúp ngăn ngừa ung thư.
Bài, ảnh: Quốc Hùng