Ngày 3.5, một nguồn tin ngoại giao ASEAN tiết lộ với Kyodo News rằng Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân đã lên giọng cảnh báo ASEAN không nên đưa ra bất kỳ tuyên bố nào trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông.
Các quan chức cấp cao ASEAN và Trung Quốc tại hội nghị ở Singapore. Ảnh: AFP
Nguồn tin cho hay ông Lưu cảnh báo việc ASEAN đưa ra tuyên bố sẽ là một “động thái mạo hiểm” và Trung Quốc sẽ “phản đối”, nhưng không nói rõ cụ thể về nguy cơ đối với ASEAN. Theo nguồn tin, ông Lưu đưa ra cảnh báo ngay tại hội nghị quan chức cấp cao ASEAN - Trung Quốc diễn ra tại Singapore hồi tuần rồi.
Tòa trọng tài thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan) dự kiến sẽ ra phán quyết trong tháng 5 hoặc tháng 6. Phán quyết được dự đoán sẽ gây bất lợi cho Bắc Kinh. “Điều cốt yếu mà Trung Quốc mong muốn tại hội nghị là sự thiếu đồng thuận của ASEAN đối với một tuyên bố về kết quả phiên tòa ở The Hague”, một nhà ngoại giao ASEAN nói với Kyodo News.
Trước đó, Trung Quốc tuyên bố đạt được sự đồng thuận với Lào, Campuchia và Brunei rằng vấn đề Biển Đông “không phải là vấn đề giữa Trung Quốc và ASEAN”.
Giới phân tích xem đó là mưu đồ của Trung Quốc nhằm chia rẽ ASEAN để các nước thành viên không đưa ra lập trường chung sau khi PCA ra phán quyết, theo The Straits Times.
Trước tình hình trên, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đã kêu gọi các nước ASEAN nên thắt chặt đoàn kết cũng như thể hiện “sự chắc chắn của mình trong việc hợp tác khu vực ở Đông Á”, theo The Straits Times. Phát biểu tại ĐH Chulalongkorn ở thủ đô Bangkok của Thái Lan ngày 2.5, ông Kishida còn kêu gọi các nước phát huy tinh thần thượng tôn pháp luật để duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực.
Theo lịch trình, ông Kishida sẽ đến Việt Nam vào ngày mai 5.5, sau khi đã đến Thái Lan, Myanmar và Lào trong chuyến công du một số nước Đông Nam Á và Trung Quốc.
Liên quan đến hợp tác về an ninh biển giữa Nhật Bản và các nước Đông Nam Á, Tokyo vừa đạt thỏa thuận cho hải quân Philippines thuê 5 máy bay huấn luyện TC-90. Lực lượng này muốn dùng TC-90 để tuần tra và theo dõi các hoạt động ở Biển Đông, theo Đài NHK.
Thỏa thuận được công bố sau cuộc điện đàm ngày 2.5 giữa Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Gen Nakatani và người đồng cấp Philippines Voltaire Gazmin. “Chúng tôi nhất trí rằng điều quan trọng là tất cả các nước ở khu vực tăng cường hợp tác để duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông”, AFP dẫn lời ông Nakatani nhấn mạnh.